‘Probeer dingen uit, meet, leer, doe het!'
Breda, hot spot van toegepaste technologie en creativiteit. Is althans de bedoeling van de toekomstschetsers van de gemeente. Breda beschikt over twee hogescholen, een heel grote middelbare beroepsopleiding, plus heel wat ‘maak’-MKB. Daar slim gebruik van maken, kan ook de samenleving helpen.
We schuiven aan bij Jacco Saaman, directeur ‘business development en innovatie’ bij SPIE Nederland. SPIE ontwerpt en maakt netwerksystemen die er onder meer voor zorgen dat je stroom en internet in huis of bedrijf hebt en je veilig door tunnels of over bruggen kunt rijden. Dit voorjaar bedacht het bedrijf om in allerijl in Rotterdam een cruiseschip om te bouwen tot nood-hospitaal voor COVID19-patienten, gelukkig hoefde het niet zo ver te komen, maar wie weet.
Hoe kan technologie nu voortvarend worden ingezet om de uitdagingen van de stad mede op te lossen?
Saaman: “Door ruimte te bieden, ruimte buiten de bestaande structuren. Een gemeente werkt met bestekken, tot in detail uitgewerkte beschrijvingen die laten zien wat ze nodig heeft. Leveranciers volgen die dat precies. Maar als je innovatie wilt stimuleren, kan dat niet met bestekken, want je weet nog lang niet alles. Gemeenten zijn ook verplicht, boven een bepaalde investerings-som, Europees aan te besteden. Maar daar heeft de Europese Unie nu gelukkig een uitzondering op gemaakt voor innovatieve samenwerkingen: het innovatieve partnership. Daar kan Breda ook gebruik van maken. Even Brussel bellen. Daarin werken gemeente, bedrijfsleven en onderwijs samen en mag de gemeente ook meer risico nemen.”“Zo kun je samen bouwen aan een nieuw product, een innovatieve dienst, die het antwoord op een maatschappelijk probleem vormen. Als ze helemaal slim zijn, laten ze ook inwoners aanhaken, als vragers of toekomstige gebruikers.
”Kansen? Waar niet?!
Waar liggen volgens Jacco Saaman kansen voor dit soort vernieuwingen in de stad?
“Waar niet!? We roepen hier: groen, grenzeloos en gastvrij. Als je grenzeloos en gastvrij zegt, dan moet je toch heel eenvoudig in Breda kunnen komen. Moet je eens proberen met de TGV! Dan moet je eerst naar Rotterdam. Zorg dus dat je daarvoor een aparte verbinding aanlegt. Wat je kunt doen: drones kopen voor personenvervoer en een zone aanwijzen waar je met die drones mensen naar de trein kunt brengen. Uitproberen, meten hoe dat werkt, hoe dat wordt beleefd. Nog een: je hoeft met de auto de stad helemaal niet in. Maak hubs, waar je jouw auto kunt parkeren of je met de buurtbus aankomt. Je gaat naar de binnenstad in een bootje, of in een zelfrijdende auto of in een auto die wordt bestuurd door iemand van de sociale werkplaats die dat leuk vindt. Wijs daarvoor een groot terrein aan. Experimenteer, leer en wordt wijzer.
”Allemaal een benzinepomp voor de deur?“
Daarmee los je meteen iets anders op: Elektriciteit in de stad krijgen voor je auto is een groot drama. Wie heeft er een eigen benzinepomp voor de deur? Dat zou niemand accepteren. Dat beeld verwachten we wel van het elektriciteitsnet. Dat net wordt nu uitgebreid, omdat we verwachten voor elke voordeur een auto van 80 of 100 kilowatt op te laden. Dat is tien keer een huis. Daar wordt netbeheerder Enexis niet vrolijk van. De oplossing is laadstations op plekken waar je toch moet zijn of bij winkelcentra, waar je je auto-accu oplaadt. Misschien wordt daar wel meer gewinkeld, dus ook leuk voor de middenstand. Uitproberen! Als je het niet doet, weet je ook niks.
”Hoe gaat de gemeente in eigen huis al die innovaties die ze zegt te willen, bevorderen? Hoe doen jullie dat bij SPIE?
Saaman: “Hier hebben we tachtig business units. Die krijgen dan opeens een vraag waarmee ze aan de slag moeten. Dan zeggen ze: daar hebben we nu even geen tijd voor. Dan zeg ik: maar we gaan het wel doen. Ga op zoek naar klanten of leveranciers, naar kennis, maak een plan en over zes weken willen we graag horen hoe ver je bent. Er zijn bij ons, net als bij de overheid, altijd mensen die het leuk vinden om met iets nieuws aan de gang te gaan. Niet iedereen wil dat, niet iedereen kan dat, maar sommigen wel. Dus je vraagt het aan iedereen, wie niet wil stuurt een gemotiveerd mailtje naar de baas. Dus zo kan de gemeente het ook doen.
”Horizontale balk“
Stel je hebt een maatschappelijk probleem met veel kanten, waar je innovatieve oplossingen voor zoekt . Een wethouder, het college, moet natuurlijk wel eerst langs de gemeenteraad om daar af te spreken welke maatschappelijke problemen er worden aangepakt. Je kunt dan ook iemand van buiten halen die als het ware een horizontale vernieuwingsbalk door die betrokken, verticaal georganiseerde afdelingen van de gemeente duwt en iedereen betrekt die zij nodig heeft. Buiten werken ook bedrijven en instellingen die iets kunnen bijdragen. Zo’n club gaat bijvoorbeeld aan de slag met eenzaamheid. Dat gaat over aandacht, over contacten. Maar misschien ook wel over een beetje slimmer worden in de omgang. Met techniek kun je daar niet alleen individueel veel aan doen, maar misschien ook nieuwe verbindingen maken tussen mensen. Zoek het uit, experimenteer, probeer, meet, doe het samen, ondervraag gebruikers, stel bij, maar: Doe het!
