"Er is niets zo verbindend als ervaringen delen aan tafel."

In de serie Mee-Makersverhalen spraken we met Sjoerd de Lange, Duurzaamheidsambassadeur, docent en coördinator Leven Lang Ontwikkelen voor de sector VGG bij Curio. 

‘Er is niets zo verbindend als ervaringen delen aan tafel. Samen eten en proeven van wat andere culturen te bieden hebben.’

Sjoerd de Lange werkte in het verleden als kok voordat hij als opleider in het MBO aan de slag ging. Je zou kunnen zeggen dat Horeca, Food en Hospitality in zijn DNA zitten. Inmiddels is hij zo’n 22 jaar werkzaam in het onderwijs. ‘Wat ik vooral geweldig vind, is dat we bij Curio jongens en meisjes van 16 jaar binnenkrijgen, die na enkele jaren als jonge professionals de maatschappij instappen.’ Sjoerd heeft er samen met collega’s voor gezorgd dat het programmaonderdeel Taste the Cultures niet alleen een onvergetelijke indruk maakte op de gasten, maar dat leerlingen ook grote stappen maakten in hun ontwikkeling. 

Gelukkig de wereld in

Sjoerd: Ik zie het als onze opdracht om ervoor te zorgen dat deze studenten gelukkig en met zelfvertrouwen eigen keuzes kunnen maken. Dat ze hun weg vinden in dit mooie vak en dat ze in staat zijn om in een veranderende samenleving hun plaats te vinden. Die veranderende samenleving vraagt van onze studenten dat ze rekening houden met diversiteit en duurzaamheid en bijvoorbeeld ook met uiteenlopende wensen in leefstijl en gezonde voeding. 

Proeven van identiteit 

Taste the Cultures was voor ons een prachtige testcase waarin talentontwikkeling en ontmoeting centraal stonden. Leerlingen van de Internationale Schakelklas (ISK) werkten daarin nauw samen met studenten van Curio. In 6 weken tijd werden de leerlingen van de ISK begeleid door onze studenten en oefenden ze hun skills in de keuken en in de bediening. Daarbij lieten de ISK leerlingen zien waar ze vandaan kwamen, wat hun eetgewoonten zijn en hoe die gerechten iets vertellen over hun cultuur en tradities. 

Ze leerden dus van elkaar. Voorafgaand aan de presentatie van de gerechten op woensdag 11 januari kookten de groepen in gemengde samenstelling, terwijl studenten van BUas en Avans Hogeschool zorg droegen voor de inrichting van de food market. In totaal hadden we 11 landen op de borden vertegenwoordigd, onder andere Somalië, Syrië, Afghanistan, Marokko en Irak. Het zijn de landen van herkomst van de jongeren die van daaruit naar Nederland gevlucht zijn. 

Duurzame doelen 

De samenwerking met Avans startte door een eerste kennismakingsgesprek met Fulco Geerlofs op Goede vrijdag. Fulco is docent onderzoeker van de Avans Academie voor Management en Finance. Hij vertelde dat er een oproep lag om onderzoeksvragen in te dienen. Zo is het balletje gaan rollen. Ik  ben met studenten van Avans in gesprek gegaan over de manier waarop we de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties tastbaar konden maken. In de entreehal hangt nu een bord waarop je kunt zien hoever we daarmee zijn. Naderhand, ten tijde van de ondertekening van het convenant, kwam ik in contact met Raymond Sparreboom. Daarbij spraken we onder andere over de voedseltransitie, hoe we hierin samen op konden trekken. Zo hebben Curio studenten bijvoorbeeld een Bredase Hamburger ontwikkeld op plantaardige basis om te laten zien dat je ook zonder vlees smakelijk comfortood kunt bereiden. De marketing van het product werd gedaan door studenten van Avans. 

De smaak te pakken 

In Taste the Cultures werkte ik voor het eerst samen met Marcel Kesselring van ULLB. 

Vanaf november 2022 was er een tweewekelijks overleg met het stageteam van ULLB. Zij maakten een draaiboek, dat werd gedeeld met de leerlingen van de ISK en de Curio studenten. Als ik terugkijk op het evenement, dan is het meer dan geslaagd te noemen. Er waren behoorlijk wat gasten over de vloer, er was een levendigheid in gesprekken en mensen waren nieuwsgierig naar wat er werd gepresenteerd. De meerwaarde zit voor mij op verschillende vlakken. MBO en HBO studenten werkten samen met leerlingen van de ISK in een creatief proces waar best wat druk op zat. Deelnemers leerden elkaar kennen en deelden hun cultureel erfgoed door middel van voeding. Bij ieder land hadden studenten moodboards gemaakt om de gasten een beeld te geven waar de gerechten vandaan kwamen. Ik was echt trots om te zien wat die jonge mensen in korte tijd voor elkaar gekregen hadden. En wat mij betreft, gaan we Taste the Cultures nog vaker organiseren in Breda. Het belang van zo’n evenement is groot. De polarisatie is de laatste tijd alleen maar toegenomen en juist door food kunnen we met elkaar verbinden. Het nodigt uit om in gesprek te gaan. Je ziet op die momenten ook meteen dat cultuurverschillen wegvallen. We zijn allemaal gelijkwaardig en medeverantwoordelijk voor de samenleving waarin onze kinderen opgroeien. Dat gaat niet vanzelf. Daarvoor zullen we in actie moeten komen. Soms betekent dat zelf deuren proberen te openen, jezelf uitnodigen als het ware. 

Gast aan tafel 

In totaal hadden de kookgroepen 15 gerechten gemaakt, die werden geserveerd met thee of met alcoholvrije cocktails. Waar we in Nederland vooral een eetcultuur hebben die zich kenmerkt door individualisme, waarbij we op persoonlijke smaak afstemmen, is dat in de meeste andere culturen volledig het tegenovergestelde. Het draait dan om samen eten, het samen delen van gerechten. Dat was tijdens Taste the Cultures ook het uitgangspunt. De circa 100 gasten kregen uitleg over de gerechten en konden kennismaken met de makers en de leerlingen van de ISK. 

Mee-Makers gezocht 

Het succes van Explore the Cultures en met name de Food Market verdient het om breder uitgedragen te worden in de wijken. We zouden bijvoorbeeld dialogen rond voeding in de samenwerkplaatsen kunnen organiseren. Dan bereiken we ook mensen die we tot nu toe nog niet hebben bereikt. Los van de gezelligheid en de ontmoeting draait het voor mij bij voeding ook om gezondheid en leefstijl. Zeker als je beseft dat veel mensen kampen met overgewicht door eenzijdige keuzes, voeding die teveel vetten en teveel suikers bevat. Voor de horeca- en foodopleidingen betekent dat dat we naast kennis van ingrediënten en bereidingsvaardigheden ook aandacht moeten hebben voor voeding die gezond en lekker is, maar die ook niet duur is en eenvoudig te maken. Er is meer bewustwording nodig op dat gebied. Dat je met lokale seizoensgroenten of met restpartijen van de supermarkt een heerlijke betaalbare maaltijd kunt bereiden. Daarbij kunnen we tegelijkertijd veel leren van wat er in andere culturen op tafel komt. Hoe je met relatief eenvoudige ingrediënten en kruiden verrassend smaakvolle en voedzame gerechten kunt maken. Je moet er alleen eerst kennis mee maken. 

Het onderwijs dient mee te bewegen met de leervragen van de studenten, maar ook met de ontwikkelingen in de samenleving. Hoe kun je on-demand en gezond combineren? Hoe kunnen we zorgen voor een duurzame voedselketen en appelleren aan een breed palet aan smaken? Dat zijn de vragen waar we bij Curio in ieder geval antwoorden op willen vinden, liefst in co-creatie met andere Mee-Makers van het Urban Living Lab Breda.