Afval op het Edisonplein als sleutel naar meer verbinding

Het Edisonplein is een plein waar culturen samensmelten, waar kinderen spelen, waar je de hele wereld terugvindt in de lokale winkels en waar buurtinitiatieven het sociale leven verrijken. Maar het is ook een plein met veel zwerfafval. Laura de Lange onderzoekt hoe het de sleutel naar meer verbinding kan zijn.

Maar zoals in veel buurten, brengt ook dit plein uitdagingen met zich mee. Vooral rondom het thema afvalbeheer op het plein is er duidelijk nog ruimte voor verbetering. Flessen, papier en ander afval belanden soms op plekken waar ze niet thuishoren, wat niet alleen het milieu belast, maar ook het gemeenschapsgevoel aantast. Daarnaast is de verbinding tussen verschillende groepen in de buurt niet altijd optimaal. Hoewel het plein veel mogelijkheden biedt voor interactie, zijn er nog barrières die het makkelijker maken voor mensen om in hun eigen bubbel te blijven. Samen met de inwoners en ondernemers van het Edisonplein wil ULLB de verbinding versterken.

Van afval naar verbinding 

Juist dat afvalprobleem kan de sleutel zijn tot meer samenhang in de wijk. Een complex onderwerp, waar pas beweging in komt wanneer bewoners zich betrokken voelen bij hun omgeving en samen nadenken over oplossingen. Afval is daarmee niet alleen een kwestie van schoonhouden, maar ook een kans om het gesprek aan te gaan, elkaar te ontmoeten en de wijk socialer te maken. 

Daarnaast heeft afval een bredere impact op het plein. Zwerfafval zorgt voor een gevoel van vervuiling en verwaarlozing. Het plein wordt minder aantrekkelijk als ontmoetingsplek en dat heeft effect op hoe veilig en verbonden mensen zich voelen. “Als het plein schoon is, voelt het als een plek van iedereen. Als het rommelig is, denken mensen sneller: dit is toch al een rotzooi, wat maakt het uit,” zegt Laura de Lange, die afstudeert bij ULLB met de onderzoeksvraag ‘Kunnen we het afvalprobleem op het Edisonplein oplossen met verbinding? Hoe?’ 

Vanaf haar werkplek bij de Buurtsalon op het Edisonplein ziet zij dit dagelijks terug in haar onderzoek. Ze spreekt verschillende bewoners, afvalcoaches en bedrijven. “Veel mensen weten niet goed hoe ze afval moeten scheiden. Sommige bewoners hebben die kennis nooit meegekregen, en als je dan ook nog de taal niet goed spreekt, wordt het nog lastiger.”  

Toch zijn er al initiatieven. Afvalcoaches uit de wijk proberen bewoners persoonlijk te bereiken. Ook zijn er ideeën voor gezamenlijke opruimacties waarbij bewoners, kinderen en ondernemers de handen ineenslaan. Niet alleen om schoon te maken, maar juist om het gesprek te voeren over hoe het beter kan. Laura: “We organiseren 16 april een Smaaktafel, een concept van ULLB waar we verschillende buurtbewoners uitnodigen voor een etentje. Mensen leren elkaar op een gezellige manier kennen en ondertussen maken we een actueel onderwerp uit de wijk bespreekbaar. Op het Edisonplein gaat het tijdens het eten over zwerfafval.” 

Door afval niet alleen als probleem te zien, maar als startpunt voor gesprek en samenwerking, ontstaat er ruimte voor verbinding. Want wanneer bewoners elkaar helpen bij iets simpels als afval scheiden of opruimen, ontstaat er iets groters.  

Bestaande verbintenissen  

Ondanks de uitdagingen is het Edisonplein al rijk aan verbindingen. De Buurtsalon speelt hierin een centrale rol door bewoners ondersteuning te bieden, van hulp bij officiële instanties tot taalbarrières overbruggen. Cees Zwager is eigenaar van De Buurtsalon: “We doen van alles, van uitkeringen tot verblijfsstatussen. Als we het antwoord niet weten, zoeken we net zolang tot we het antwoord wel weten.” 

Vrijwilligers zoals Cees hebben jarenlang het vertrouwen opgebouwd binnen diverse gemeenschappen in de wijk. “Ze kennen mijn gezicht, mijn naam, dat maakt het makkelijker om hulp te vragen,” zegt hij. Door initiatieven als sporttoernooien en culturele activiteiten ontstaan er verschillende soorten verbindingen. “We hadden een voetbalelftal met 13 nationaliteiten. Zelfs iemand uit Tibet deed mee,” zegt Cees trots.  

Kansen voor de toekomst  

De uitdagingen op het Edisonplein zijn duidelijk, maar er zijn nog meer kansen. Kansen om bewoners te verbinden via iets alledaags als afval. Kansen om gesprekken te voeren die anders misschien niet zouden plaatsvinden. En kansen om samen het plein te maken tot een plek waar iedereen zich gezien en gehoord voelt. Met de inzet van betrokken buurtbewoners, initiatieven zoals De Smaaktafel en steunpunten als de Buurtsalon, ligt de basis er al. Het begint bij kleine stappen, maar juist die maken op de lange termijn het verschil. Samen bouwen we aan een Edisonplein dat niet alleen schoner, maar vooral socialer is.