Breda ver onderaan in Brede Welvaartsindex van gemeenten

Breda staat op de 311^e plek in de brede welvaartsranglijst van 342 gemeenten. De Atlas voor Gemeenten die onlangs uitkwam met daarin de brede welvaartsindex laat zien hoe het met de kwaliteit van leven in de Nederlandse dorpen en steden is gesteld. Rozendaal, niet te verwarren met Roosendaal naast Breda, staat op nummer één. Rotterdam staat helemaal onderaan op de 342^e plek.

Brede Welvaart gaat over meer dan geld verdienen alleen. Om de plek te bepalen van de 342 gemeenten op de brede welvaartsindex keek Atlas Research naar acht thema’s: materiële welvaart, gezondheid en welzijn, werk en opleiding, werk en privébalans, woonplezier, natuur en milieu, sociale cohesie en veiligheid. Daarbinnen plaatste het 34 indicatoren zoals schulden, stress, overgewicht, de reistijd van woon naar werk, fijnstof, tevredenheid met de eigen woning, overlastmeldingen en vertrouwen in de overheid. Alles bij elkaar leverde het een beeld op dat de uitslagen van de Regionale Monitor Brede Welvaart van het Centraal Bureau van de Statisiek (CBS) eind vorig jaar bevestigde: Sterk stedelijke gemeenten hebben over het algemeen een lagere brede welvaart dan minder stedelijke en landelijke gemeenten. Breda, de tiende stad van Nederland, staat onderaan de lijst naast zes van de andere grootste gemeenten van Nederland; Amsterdam, Den-Haag, Eindhoven, Almere, Tilburg en helemaal onderaan Rotterdam dus.

Volgens het CBS is de lage brede welvaart onder ander goed te zien in de Brabantse stedenrij van Bergen op Zoom tot Oss. Daar zijn meer mensen met problematische geregistreerde schulden, is de gezondheid slechter en is er sprake van een hogere werkloosheid. Verder worden er hogere emissies van fijnstof gemeten. De kortere afstanden tot voorzieningen dragen omgekeerd dan weer bij aan een hogere brede welvaart.

FOTO BRON: Atlas Reseach

Geld alleen maakt niet gelukkig

Brede Welvaart is de nieuwe manier van kijken naar de economie. Het is een relatief jong begrip en er wordt nog niet zo lang gemeten. Als economen wilden weten hoe goed of slecht het ging met ons land, dan keken die tot 2018 puur naar de economische groei en het Bruto Binnenlands Product (BBP). Hoeveel verdienen we en gaan we verdienen met zijn allen, daar ging het om. Zo’n tien jaar geleden drong het besef door dat geld alleen niet gelukkig maakt. Er moest breder worden gekeken. Hoe goed het met ons gaat hangt ook af van zaken als of en hoe we wonen, veiligheid, onze gezondheid en hoe we ons voelen. In opdracht van de Tweede Kamer is het CBS daarom sinds 2018 begonnen met de Monitor Brede Welvaart. Twee jaar later begon het ook met metingen op regionaal niveau.

Met de Regiodeal bouwen aan vertrouwen

Vanwege de lage brede welvaart in West-Brabant maakte de Rijksoverheid vorig jaar bekend vijftien miljoen euro te investeren in de regio. Alle projecten in deze zogenaamde Regiodeal moeten zich richten op onderzoek, ontwikkeling of groei van de brede welvaart. Het Urban Living Lab Breda doet met drie projecten in deze regiodeal mee, het Zelfbewuste Huis, Building Sustainable Communities en Impact Ondernemen. “Het doel is om de zelfredzaamheid en samenwerking binnen lokale gemeenschappen te versterken, zodat ze zelf problemen en uitdagingen kunnen aanpakken” zegt Linn Luijerink, vanuit het ULLB programmamanager van het project Building Sustainable Communities, een samenwerking met ook BUas, Avans Hogeschool, Gemeente Breda en Regio West-Brabant. “Door samen te werken met inwoners aan alledaagse problemen, willen we de verbinding tussen de overheid en de inwoners vergroten en zo het vertrouwen in de overheid versterken. We organiseren events, kleine bijeenkomsten en helpen inwoners met moeilijkheden zoals digitalisering,” aldus Luijerink.

Bredase Monitor Brede Welvaart

Hoe dat concreet gaat bijdragen aan de brede welvaart van Breda is nog niet duidelijk. Gemeente Breda is bezig met het ontwikkelen van de Bredase Monitor Brede Welvaart, een combinatie van de regionale en lokale gegevens van het CBS en de begrotingsindicatoren van de gemeente zelf. Maar brede welvaart meten is nieuw, landelijke en regionale data zijn nog niet volledig en een Bredaas dashboard voor brede welvaart is er ook nog niet. Wel worden er zogenaamde trendverkenningen gedaan. Eind 2022 deed de gemeente in de voorbereiding naar de gemeenteraadsverkiezing zo’n verkenning naar trends die de meeste impact hebben op de thema’s van brede welvaart. Daarin staat onder andere dat de welvaart in Breda niet evenredig is verdeeld, dat bijna de helft van de volwassenen niet wekelijks sport, en dat de groei van het inwonersaantal betekent dat de stad verder zal verdichten en de druk op voorzieningen, openbare ruimte en de infrastructuur zal toenemen.

Ondertussen onderzoekt Het Urban Living Lab Breda een geschikte impactmethode voor zijn projecten en programma’s. Maar eenvoudig is het niet, volgens Luijerink: “We bouwen aan zachte waarden, die iedereen op verschillende manieren kan beleven, zoals vertrouwen, plezier of je veilig voelen. Impact maken en meten gaat met kleine stapjes en vraagt tijd.”