ULLB, ROOTZ en Gemeente Breda gaan voor biobased wonen

Urban Living Lab Breda, ROOTZ en Gemeente Breda slaan de handen ineen; De komende jaren gaan de drie met elkaar aan de slag om biobased wonen mogelijk te maken, met muren en geïsoleerde vloeren van bijvoorbeeld hennep of olifantengras. Breda en Regio West-Brabant willen een gezonde, plantaardige economie en er is werk aan de winkel.

We staan op Business Centrum Treeport, het in 2020 opgerichte duurzame bedrijventerrein bij Hazeldonk, net op de grens met België. Hier vestigen zich enkel de meest duurzame bedrijven in de boomteeltsector, met in het hart van het terrein het kennis- en innovatiecentrum ROOTZ. In dit volledig circulaire en van biobased materialen gebouwde pand vindt onderzoek plaats naar biobased bouwen en isoleren, plantenergie, of vertical farming. Zulke innovaties kunnen heel nuttig zijn voor Breda, maar blijven nu nog te vaak hangen in de innovatiecentra. Terwijl, het is juist nodig dat ze in de stad landen, want Breda heeft duurzame doelen te halen: In 2050 moet Breda net als alle andere gemeenten volledig circulair zijn en in 2044 wil Breda CO2 neutraal zijn. 45 Procent hiervan wil Breda over tien jaar al hebben gehaald.

De samenwerking tussen ULLB, ROOTZ en de Gemeentemoet een impuls geven aan deze doelen. Het Urban Living Lab Breda wil de innovaties van ROOTZ naar de stad toe halen, naar de inwoners toe. “We worden voor elkaar een aanspreekpunt,” legt Michiel Smits uit, impactregisseur duurzame, rechtvaardige en gezonde stad bij ULLB. “Wij weten van onze samenwerkingen met inwoners in verschillende wijken welke vragen en behoeften er leven. ROOTZ weet omgekeerd welke innovaties daarop aansluiten.”

Zandberg-Oost als proeftuin

Zo leeft in de wijk Zandberg-Oost een groot isolatievraagstuk. Mensen willen wel in deze wijk, maar het is duur, de regelgeving voor monumentale panden beperkt de mogelijkheden en spouwmuurisolatie is technisch vaak helemaal niet mogelijk, blijkt uit de enquête die vierhonderd huishoudens uit de wijk vorig jaar invulden voor de wijkraad Zandberg-Oost. Samen met ULLB en ROOTZ start de wijkraad daarom een proef met drie huizen om de vloeren duurzaam te isoleren. De kennis en ervaring die met zo’n project uit de wijken komt, zet het ULLB om in workshops en trainingen. Zo kan er straks worden opgeschaald, is het idee. 

Omgekeerd starten de drie partijen op het bedrijventerrein een kleinschalig woonproject waarvan de kennis juist de stad in stroomt. Peter Berben, programmamanager Rootz: “We kijken specifiek naar de huisvesting van studenten en arbeidsmigranten. Met biobased materialen gaan we hier de komende jaren een aantal studentenhuizen bouwen. Studenten die hier stagelopen kunnen dan op het terrein wonen. Wij en ook de studenten doen kennis op die we dan via het Urban Living Lab Breda en de Gemeente weer kunnen toepassen in de stad.” 

Regiodeal zet in op plantensector

De samenwerking tussen de drie partijen valt in de Regiodeal West-Brabant die dit jaar startte. Tot eind 2028 investeert het Rijk vijftien miljoen euro in deze Regiodeal om de brede welvaart te versterken. Gezondheid, welzijn en innovatievermogen zijn daarin benoemd als de belangrijkste uitdagingen voor de regio. De regio-partners, waaronder zestien gemeenten, onderwijsinstellingen Curio, BUas, Avans en de HAS en ook partijen als REWIN en VNO-NCW Brabant-Zeeland vullen de financiële impuls aan met een eigen bijdrage.

Een centrale rol in de Regiodeal West-Brabant is voor de innovatieve, plantaardige sector. Dat is nodig, want hoewel de economie van West-Brabant goed presteert, heeft die onvoldoende innovatievermogen. De West-Brabantse plantaardige economie moet anders leren omgaan met grondstoffen en de omgeving. De zogenaamde verwaarding van de plant moet beter en er moeten meer duurzame producten van planten worden gemaakt, leest de Regiodeal.

ROOTZ is blij met deze ontwikkeling. Berben: “We willen niet alleen onderzoek doen, maar ook echt uitvoeren, daar leren we ontzettend veel van. Want het kan allemaal heel makkelijk lijken om met hennepvezel te werken bijvoorbeeld. Maar hoe werkt het in de praktijk? Wat gebeurt er met het materiaal als je het bijvoorbeeld vervoert? Dat gaan we samen uitvogelen.”

Vooruitkijkend ziet Smits van het Urban Living Lab Breda over vijf jaar vijf studentenhuizen op het bedrijventerrein: “We willen de komende vijf jaar elk jaar één studentenhuis realiseren. Dan hopen we vijf echte goede voorbeelden te hebben van biobased wonen; huizen die gezond zijn om in te wonen en te werken.” Hij heeft er zin in: “Als je ziet hoe snel dit bedrijventerrein uit de grond is gestampt en het groenste bedrijventerrein van Nederland is geworden, en als je de innovaties ziet die hier op het terrein zijn, daar zullen veel mensen in de stad blij van worden.”