Faye en De CLUBvanONS: “Ik wacht niet af tot er iets verandert”

De tweede MAKER van de CLUBvanONS is Faye van de Vorst. De oprichtster van De Vakbond, die opkomt voor de belangen van Bredase creatieve makers en kunstenaars, maakte een illustratie. ULLB ging met Faye in gesprek over de waarde en impact van de maker in de samenleving en de CLUBvanONS in het bijzonder.

Helpt het dat er bij de bijeenkomsten van de CLUBvanONS een maker aanwezig is die iets maakt?

Ja. Er reflecteert iemand op de avond. Kunstenaars kunnen mensen inspireren en aanmoedigen om authentiek te zijn, omdat die het authentiek zijn een beetje voordoen.

De spoken word van Jimmy (de eerste maker, sv) is heel mooi. Mensen kunnen zich er op hun eigen manier in herkennen, je krijgt de ruimte om de woorden zelf te interpreteren. Zo ontstaat het gevoel van totale gelijkwaardigheid onder elkaar. Dat is belangrijk. Want de CLUBvanONS gaat heel erg over gelijkwaardigheid, vertrouwen en authenticiteit.

Durven we niet meer authentiek te zijn?

De onzekerheid in de maatschappij neemt authenticiteit weg. Omdat onze bestaanszekerheid afneemt zijn we veel harder bezig om op het gebaande pad te blijven. Ik zie het onder mijn vrienden, onder jonge mensen. Die gaan voor een goede baan, voor veertig uur in de week werken, voor opslag. Ik begrijp het wel, want hoe moet je anders aan een woning komen? Er is een woningcrisis en daarin is steeds minder ruimte voor lef. Iedereen denkt, ik zorg eerst dat mijn hachje geregeld is, ik neem er wel een hobby bij. Maar het voelt heel kunstmatig, artificieel bijna, zo’n leven van fte’s en een 40-urige werkweek.

Hoe ga jij daarmee om?

Ik ben een vreemde eend. Ik denk, hoezo? Wat saai! Maar ik voer ook een interne strijd. Moet ik mijn idealen opofferen naarmate ik ouder word? Ik worstel daarmee. Ik ben nu 26, woon in een fijn huis met vrij lage huur. Daar heb ik geluk bij. Want zo kan ik kunstenaar zijn terwijl ik werk in een koffiezaak om mijn huur te betalen.

Maar ik word ook ouder en in the end moet ik ook gewoon geld verdienen. De afgelopen twee jaar heb ik veel gesolliciteerd in de creatieve sector en ben ik iedere keer afgewezen; de concurrentie heel hoog. De reclamewereld wil ik niet in, ook al heb ik advertising gestudeerd op de Willem de Koning. Dan sta ik liever in een koffietentje en maak ik kunst.

Ik zit dus tussen allerlei werelden in en ben aan het onderzoeken, wat is nou die plek? Hoe kan ik mijn authenticiteit bewaken en bewaren?

Je hebt De Vakbond opgericht om de stem van de maker in Breda te laten klinken. Waarom doe je dat?

Ik ben het oneens met de gang van zaken. Als maker ben ik afhankelijk van de gemeente op gebied van kunst en cultuur. In welke mate floreert een stad, welke ruimte wordt aan makers gegeven? Dat kan in Breda wel anders. Ik voer al jaren gesprekken hierover met mijn vrienden. Maar het is ook fijn om niet af te wachten tot er iets verandert en zelf iets te proberen, je stem te laten horen namens een hoop makers. We hebben een paar dingen gezegd en gedaan en nu komen mensen vanuit de gemeente automatisch naar ons toe. Zo werkt het.

Wat zou de ClubvanONS moeten zijn?

Het doel is om de stem van de inwoner ook aan tafel te brengen bij het Urban Living Lab. ONS is een goede metafoor, hoe kun je het belang van de inwoners, die stem binnenhalen? Ik zie het als experiment, een inwoner initiatief, ontstaan uit een bepaalde onvrede, vanuit ongehoordheid.

Mensen voelen zich al lang ongehoord. Hoe zie jij dat?

Ik las een interview met Frans Timmermans waarin hij aangaf dat links iedere keer meteen een oplossing bood. Een probleem oplossen is een goed streven, maar het ongenoegen is gegroeid omdat er gewoon niet werd stilgestaan bij waar mensen nou eigenlijk mee te dealen hadden. Er worden steeds meteen commissies opgetuigd. Of mensen krijgen een brief van de overheid, of een formulier met een scala van informatie die ze op een of andere website moeten invullen. Dat voelt zo afstandelijk, dan voelen mensen zich niet gehoord. Terwijl, als je met mensen spreekt, en je laat ze uitpraten, dan ontstaat er ruimte. Dan zie je een opluchting bij mensen.

Is dat wat de CLUBvanONS moet zijn, een plek waar je uit kunt praten?

Veel mensen weten de weg naar de gemeenteraad niet te vinden. Of de drempel is te hoog. De CLUB kan een plek zijn waar je op een aarzelende manier je verhaal kunt doen. Waar onvrede die je nog niet helemaal kunt duiden de ruimte krijgt. Je zit ergens mee, je weet het niet precies en met een brainstorm of een gesprek kom je er bijvoorbeeld achter, mijn wijk is te gesloten.

Ik vind het altijd heel tof wanneer een stad veel burgerparticipatie heeft, wanneer in wijken mensen bij elkaar komen om naar elkaar te luisteren of met elkaar iets op te tuigen. Dat je door Amsterdam Noord loopt en drie roze bouwketen ziet met kindertekeningen die door wijkbewoners zijn opgezet en dat de gemeente dat dan support. Dat ziet er zo gelukkig uit, wanneer je als inwoner je authentieke zelf kunt zijn en dat de gemeente dan zegt, top, dat supporten we.

Dat is wat een overheid moet doen, toch? Je moet proberen om je inwoners zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen. Dan heb je een gelukkige maatschappij.

Voor de tweede bijeenkomst heb je een illustratie gemaakt die we als uitnodiging gaan uitdelen. Wat wil jij met het beeld zeggen?

De CLUBvanONS is een initiatief dat aan het ontstaan is. De handen zijn nog niet volledig ineen geslagen heeft. Deze uitnodiging is een begin daarvan. Op de achterkant kunnen wij onze eigen boodschap meegeven.

Over de CLUBvanONS

De CLUBvanONS is een initiatief van Urban Living Lab Breda om inwoners een gelijkwaardige positie te geven in het bouwen aan de Brede Welvaart van de stad. We willen een echte Grassroot beweging zijn waarin inwoners voorwaarden stellen waarop ze gelijkwaardig mee kunnen doen met de projecten en programma’s van ULLB.

Bij de CLUBvanONS bijeenkomsten is steeds een Maker aanwezig, die tijdens de sessie iets maakt; een tekening, een lied, een spoken word, dans, cabaret, of misschien wel een theaterstuk. Alles mag en kan. Wel zijn het altijd Makers uit Breda. Makers vertegenwoordigen de stem van de inwoner. ULLB deelt de creaties online en organiseert over een tijdje een expo. Zo kan iedereen de CLUBvanONS volgen en zullen mensen elkaar gaan vinden en herkennen in de verhalen en creaties.