MEE-MAKERS: Samen de wijk mooier maken

In de serie Mee-Makersverhalen spraken we met Albert Bienefelt, teamcoach Hoge Vucht. 

Samen de wijk mooier maken, vraagt gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen

Je merkt vaak dat er in bepaalde wijken in de stad een gevoel heerst van gelatenheid. Het is zoals het is en beter dan dit zal het waarschijnlijk niet worden. ‘Met die instelling, door bij de pakken neer te gaan zitten, verandert er inderdaad niets en blijft alles bij het oude, aldus Albert Bienefelt, die namens drie woningcorporaties teamcoach is in de Hoge Vucht. Albert is sinds zijn aanstelling eind 2022 volop bezig om kennis te maken met bewoners en het wijkteam te versterken, dat bestaat uit in totaal 15 wijkconsulenten en sociaal beheerders. Zijn uitgangspunt is dat je het beste kunt starten op de plek waar de energie zit, bij degenen die vooruit willen en initiatief tonen. ’Het is net als bij voetbal. Iedereen heeft andere talenten en komt het beste tot zijn recht op een eigen positie in het veld.’ Op dezelfde manier zoekt hij nu naar de kracht in de wijk, legt hij contacten en maakt hij verbindingen. 

Team bouwen 

Ik zeg niet dat alles koek en ei is. Er zijn heel wat zaken voor verbetering vatbaar en er is ook echt wel wat aan de hand hier, maar het belangrijkste is dat we daar open over kunnen praten en waar mogelijk in actie komen om er iets aan te doen. Wat ik hier aan het doen ben, is een soort community building. Door een groep mensen bij elkaar te zetten, heb je nog geen team. En dat heb je wel nodig om samen resultaat te krijgen. In team Hoge Vucht kan iedereen zijn steentje bijdragen, klein of groot. Dat kan het opruimen van de straat zijn, het rondbrengen van de wijkkrant of het ondersteunen van ouderen die hulp nodig hebben. Er wonen hier zo’n 20.000 mensen, die allemaal op hun manier iets zouden kunnen bijdragen, als dat gaat natuurlijk. Ik zie het als mijn opdracht om de verborgen kwaliteiten naar boven te halen. 

Krachten bundelen

De reden dat ik hier zit, is dat de woningcorporaties met elkaar afgesproken hebben om in de alliantie Verbeter Breda een actievere rol te gaan spelen in Hoge Vucht. Tot nu toe deed elke corporatie veel afzonderlijk, maar de uitdaging is juist om de krachten te bundelen in de wijk. Ik werk voor Alwel en heb met een paar collega’s van de andere corporaties op een gegeven moment een pamflet geschreven waarin we onze gezamenlijke dromen en ambities formuleerden voor de wijk. Hoe kunnen we meer samen optrekken en van elkaar leren? Dat heeft uiteindelijk geleid tot een daadwerkelijke samenwerking van consulenten en beheerders vanuit de drie corporaties. Dat is de club waar ik nu coach van ben geworden. 

Mogelijkheden zien

We zijn nog maar kort bezig, maar ik zie al veel kansen in de wijk. Sterke punten hier zijn bijvoorbeeld de vele groenvoorzieningen, het grote winkelaanbod en de aanwezige scholen. Maar er is natuurlijk ook nog veel te verbeteren. Qua leefbaarheid en veiligheid en qua verzorging van de omgeving. Wat vaak gebeurt is dat mensen met de vinger naar elkaar wijzen en weinig eigen verantwoordelijkheid nemen. Er is veel gemopper en te weinig onderling begrip. Ik kan daarover in discussie gaan, maar ik probeer liever te laten zien hoe het wel anders kan. Zo hebben we een gezamenlijke opruimactie georganiseerd en denken we nu namens de corporaties en de gemeente na over een speciaal welkomstgeschenk met nuttige wijkinformatie voor nieuwe bewoners. In november 2022 hadden we de kick-off van ons team, dus we zijn nog maar onlangs uit de startblokken. Mijn doel is dat we stapje voor stapje met elkaar verder komen en merkbare verbeteringen tot stand brengen. Voorlopig vraagt dat heel veel gesprekken voeren en onderzoeken waar de aanknopingspunten liggen om mee te maken, zoals dat in het Urban Living Lab genoemd wordt. 

Positief bijdragen 

Waar ik bijvoorbeeld heel blij van word, is dat een bewoner mij uit zichzelf benadert met de vraag of we nog iets gaan doen aan de landelijke ‘opschoondag’. Voor veel mensen is dat opruimen de bijvangst. De belangrijkste reden dat ze meedoen, is dat ze zo weer mensen ontmoeten en een praatje kunnen maken.  Wat mij drijft, is om talenten bij elkaar te brengen, verbindingen te maken tussen verschillende groepen in de samenleving. Ik kom zelf uit Fijnaart, een dorp waarin we elkaar vaak gemakkelijk opzochten. In de stad is dat nogal eens anders. Daar zie je dat mensen snel in hun eigen bubbel blijven zitten en alles wat anders is met wantrouwen benaderen. Het ligt dan meestal aan de ander en niet aan jou. Mijn overtuiging is dat je in kleine stapjes moet laten zien wat er wél mogelijk is. Dat vraagt een taaie huid en erop blijven vertrouwen dat we de groep Mee-Makers gaandeweg groter maken. 

Als iemand bereid is om de handen uit de mouwen te steken, dan proberen wij er voor te zorgen dat het wordt geregeld, dat ze de materialen krijgen om aan de slag te kunnen gaan. En het gaat ook om het aan elkaar knopen van bestaande initiatieven. De betrokken ondernemers van Breda kunnen vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid misschien opnieuw meehelpen om de wijk op te ruimen, net zoals ze dat al eens eerder hebben gedaan. Die “toevallige” ontmoetingen leiden tot interessante inzichten. 

Samen verbeteren

Uit ervaring weet ik dat herstructurering van een wijk en het slaan van de eerste paal vaak zorgt voor een tijdelijke opleving van optimisme en enthousiasme. Maar zodra de bouwploeg de wijk uit is, wordt er weer snel overgegaan tot de orde van de dag. Mensen zijn vaak teleurgesteld en daardoor nogal sceptisch over de beloften die worden gedaan. Hoe kun je mensen dan alsnog bewegen tot positief denken en doen? Dat zie ik als een opgave van het wijkteam in samenwerking met de bewoners en andere relevante wijkpartners. De vraag moet niet zijn: wie moeten we hierover aanspreken zodat er wat gebeurt? De vraag is: wat kunnen we er samen aan doen zodat het beter wordt?

Zichtbaar zijn

Naast de projecten waarin we laten zien wat er wel lukt, willen we als wijkteam ook zichtbaarder zijn, bijvoorbeeld met een logo en herkenbare kleding. Vier keer per jaar willen we een themabijeenkomst organiseren over onderwerpen die hier relevant zijn, zoals veiligheid, milieu of kansen versterken voor de jeugd. Daarnaast worden er ook sociale café’s georganiseerd, speciaal voor allerlei partners in de wijk, zoals de thuiszorg, het maatschappelijk werk, de GGD en dergelijke. Het gaat daarbij om de informele ontmoeting en om te kunnen presenteren waar je mee bezig bent. 

Inspirerende ontmoetingen

Om wat voor elkaar te krijgen in een wijk zoals de Hoge Vucht moet je denk ik ook goed kunnen relativeren. Dat lukt me meestal prima. Dat komt ook met de jaren geloof ik. Ik denk altijd, wat is het ergste dat me kan overkomen? Dat iets anders uitpakt dan ik hoopte. Geen probleem, dan hebben we het in ieder geval geprobeerd. Doet zich een kans voor, dan is het zaak om medestanders te vinden. Dat kan even zoeken zijn, maar het loont de moeite. We merken dat de oude vormen van vergaderen niet meer werken. Dat willen we anders gaan organiseren, in inspiratiebijeenkomsten die worden georganiseerd door onder andere de wijkraad, collega’s van de gemeente en in samenwerking met Urban Living Lab. Dat gebeurt informeel, met persoonlijke aandacht en een tastbare blijk van waardering in wat we mensen aanbieden qua hapjes en drankjes. De sfeer is dan heel anders. Zeker als je bewoners, studenten en maatschappelijk veld bij elkaar brengt opt thema’s zoals groen, leefomgeving of sport. We vertrekken dan vanuit de open vraag: waar moeten we het nu over hebben? Dan horen we bijvoorbeeld dat mensen de bibliotheek terug willen, die sinds 2012 weg is uit de wijk. 

Vergroten van succes

Het is mooi om stil te staan bij wat er wél werkt en om van daaruit verder te bouwen. Soms gaat het om verrassende ontdekkingen. Zo hebben we een Facebookpagina van het Buurtpunt, waar we zo nu en dan een post op plaatsen. Een praatje met een plaatje werkte aanmerkelijk beter dan alleen een tekstbericht, zeker als je gezichten herkent van mensen uit de buurt. Op een gegeven moment hadden we 999 volgers en plaatsten we de oproep wie wordt de 1000e volger? De mevrouw die reageerde hebben we vervolgens in het zonnetje gezet. Zoiets vertelt zich rond. Het is positief, we laten zien dat we mensen waarderen en we bouwen zo aan de versterking van onze community. Daar zoek ik vooral naar. Hoe kunnen we vanuit de bedoeling de kring groter maken? 

De toekomst is nu

Op een gegeven moment vertelde iemand van Jinc tijdens een sociaal café over het belang van bliksemstages voor kinderen. Een aantal scholen heeft moeite om organisaties of bedrijven voor deze stages te vinden. Zoiets is heel belangrijk voor kinderen, bijvoorbeeld om je te oriënteren op vervolgstudies en vakgebieden. Ik denk dat het voor de woningcorporaties wel interessant kan zijn om basisschoolkinderen uit de Hoge Vucht uit te nodigen en te vertellen hoe een renovatieproject werkt. Die kinderen worden wellicht toekomstige huurders of toekomstige medewerkers. We kunnen ze dan vertellen dat het bij het bouwen van woningen ook gaat om de groene omgeving, om sportmogelijkheden in de buurt en dergelijke meer. En toen ik wel eens op een basisschool de eindmusical van groep 8 zag, bedacht ik me dat het interessant zou kunnen zijn om die voorstelling ook voor de bewoners van een verzorgingshuis in de Hoge Vucht op te voeren. 

Kanjer van de week

Elke woensdag zet ik een bewoner of wijkpartner via Linkedin in het zonnetje. Ik ben daarmee begonnen naar aanleiding van enkele artikelen in de krant dat die voor mijn gevoel te eenzijdig waren. Sindsdien publiceer ik wekelijks een positief persoonlijk bericht, waarin ik iemand een complimentje geef. Idee is om te laten zien dat de werkelijkheid genuanceerd is en dat ieder mens mogelijkheden heeft en zaken voor elkaar krijgt. Ook mensen die een keer een grens overschreden hebben, hebben recht op een tweede kans. Niet iedereen heeft immers evenveel geluk gehad in het leven. Wat mij betreft, zijn er altijd mogelijkheden en ik heb er alle vertrouwen in dat we hier in Hoge Vucht nog veel mooie verbindingen tot stand gaan brengen.