Het zelfbewuste huis, geopend voor publiek

Op een warme en zonnige 14 mei opende het Zelfbewuste Huis zijn deuren, een huis dat je dagelijkse leven in de toekomst ontzorgt en verzorgt. Omdat het jou snapt. “We kunnen en willen veel, maar wat willen we als mensheid? Daar moeten we nu met elkaar over nadenken.”

Het is maandagochtend vroeg, je stopt de broodtrommels in de rugzakken van je kinderen, roept opschieten!, terwijl eentje zijn schoenen niet wil aandoen, de tweede aan je been trekt om dat lieveheersbeestje te bekijken in de tuin, de derde moet plassen, shit waar ligt je telefoon nou? Kom, we komen te laat! Dan bedenk je dat je de wasmachine niet hebt aangezet, en de gordijnen niet hebt dichtgetrokken terwijl het bloedheet wordt. En je hebt al zoveel aan je hoofd, nu je moeder aan het dementeren is en steeds haar medicijnen vergeet in te nemen. 

In een huis in 2040 zou deze scene, voor veel ouders herkenbaar, heel anders kunnen gaan; het huis zou met je meedenken en weten, of snappen zelfs, hoe het jou kan helpen om jou in je dagelijkse leven te ontzorgen. Het zou bijvoorbeeld weten dat het een hete dag zou worden en de gordijnen en ramen voor je sluiten, en weer openen als het plots gaat regenen. Het zou merken wanneer de kinderen druk zijn en het licht en geluiden aanpassen, of ze juist aansporen om actiever te worden. En het zou óók de zorgen voor je moeder kunnen verlichten, door bij te houden of zij haar medicijnen neemt en haar helpen om dat te doen. Het huis zou daarover contact houden met jou, de huisarts en de apotheek.

Van thuiswonen met dementie tot plantenenergie

Maar, willen we dat wel? Zo’n huis is één vat data, jouw data, die zo’n beetje een eigen leven gaan leiden, jouw leven. Het is een belangrijke vraag voor de initiatiefnemers van het Zelfbewuste Huis, dat gisteren in de tuin van de groene school Curio werd geopend. Hoe we in de toekomst lang en gezond thuis kunnen blijven wonen, ook als we dementerend zijn, is een van de vraagstukken waar het Urban Living Lab Breda (ULLB), Bredata (Gemeente Breda), Curio en Avans aan werken. “In de toekomst hebben de huizen in Breda bewustzijn die ons verzorgen en ontzorgen,” zegt Raymond Sparreboom van Avans en van ULLB. “We kunnen en willen veel, maar wat willen we als mensheid? Daar moeten we nu met elkaar over nadenken.”

Het is de bedoeling dat in het zelfbewuste huis projecten zullen draaien met uiteenlopende thema’s, zoals gezondheid en circulair bouwen. Het eerste project is een onderzoeksproject van het practoraat klimaatpositief gebouwde omgeving van Curio en gaat over plantenenergie. “Wij willen dat dit huis zijn eigen hernieuwbare energie op kan wekken, de energie opslaat en gebruikt wanneer nodig. We willen voorbij de zonnepanelen en warmtepompen denken en onderzoeken of levende planten ons de energie van de toekomst kunnen leveren,” legt Michiel Smits, practor klimaatpositief gebouwde omgeving, uit. 

Nadenken over de toekomst, met elkaar

Het huis dat deze middag wordt geopend is nog lang zover niet. Het huisje is weliswaar biobased, oftewel van natuurlijke en afbreekbare materialen gemaakt, maar er zijn nog geen planten die energie leveren, of andere slimme artificial intelligence-toepassingen te zien. Toch kunnen mensen er al wel naar toe, en dat is ook precies de bedoeling van het project, stelt Sparreboom. “Het gaat ons allemaal aan. We willen allemaal kwaliteit van leven. Wat zijn de behoeftes, ideeën en angsten? Het is belangrijk dat we daarover praten met elkaar.” 

Om het gesprek op gang te brengen hebben twee Avans studenten Communicatie Multimedia en Design (CMD) voor hun afstudeerstage bij ULLB een simulatie gemaakt van het huis in de toekomst. “We praten nauwelijks met elkaar over de toekomst en hoe we dan willen wonen. En dat is jammer. We hebben zo nauwelijks grip op onze toekomst, terwijl die wel de hele tijd voor de deur staat,” zegt afstudeerder Tim den Broeder.  

In de simulatie vertellen vier personages over hun dagelijkse leven in hun zelfbewuste huis en brengen het zo dichtbij de kijker. Wil je bijvoorbeeld dat je wc je ontlasting scant en met je meedenkt over je gezondheid? En tot hoever mag het huis nadenken over de gezondheid van je dementerende moeder? Wie gaat daar eigenlijk over?” 

Nieuwe generatie, nieuwe behoeften

Relevante vragen, weet Menno de Lange van Droomwonen die op de opening is afgekomen. De Lange regelt bijzondere woonwensen en ziet de vragen en behoefte veranderen. “Door de vergrijzing komen er steeds meer ouderen en die denken anders dan hun vorige generatie. Ze willen gemeenschappelijk wonen, of juist op zichzelf in een buitengebied en helemaal niet dichtbij voorzieningen, wat er tot nu toe werd gedacht.” Het zou mooi zijn als het Zelfbewuste Huis erin slaagt om werkelijk de inwoner te betrekken, ziet De Lange. De behoefte is er, weet hij. “Sommige ouderen zijn heel geïnteresseerd in technologie. Het zou mooi zijn als zij hun vragen kunnen stellen en er met ze kan worden meegedacht.” 

🌱 Aansluiten bij het plant-energie project van het Zelfbewuste Huis? Benieuwd naar samenwerkingsmogelijkheden? Of gewoon een keer langskomen en meedenken over jouw huis in de toekomst? 📧Cees@urbanlivinglabbreda.nl