Column: En toen was er weer de zoveelste klimaattop…

Overal om ons heen horen, zien en voelen we de effecten van de veelheid aan veranderingen, die gaande zijn in de wereld. Sommige van die ontwikkelingen zijn decennia geleden al aangekondigd als mega-uitdagingen waar we ons op moesten voorbereiden. De klimaatverandering is daar een voorbeeld van. Als we dat niet radicaal weten te kantelen, dreigt een catastrofe, die zijn weerga in de geschiedenis van de mensheid niet kent. Sommige ontwikkelingen komen onaangekondigd op ons pad, zoals recent de Coronapandemie en de oorlog in Oekraïne. Wat de consequenties zijn van al die schijnbaar chaotische -over elkaar heen buitelende - fenomenen voor onze samenleving, is lastig te voorspellen. Het enige dat we weten, is dat ze omvangrijk, diepgravend en niet te onderschatten zijn. Aangezien dergelijke ontwikkelingen zo abstract zijn en zich vaak nog in de onderstroom bevinden, is het lastig om de juiste betekenis en samenhang te herkennen. Voor het oplossen van grote maatschappelijke problemen vertrouwden we altijd op overheden en instituties. In de overtuiging dat daar de kennis en invloed zit, die ons als bevolking uit de brand zou gaan helpen. Maar die aanname blijkt meer en meer aan slijtage onderhevig. De overheden en instituties hebben geen antwoorden, omdat ze geworteld zijn in dezelfde economische en bureaucratische principes die juist hebben geleid tot de dramatische ontwikkelingen die we nu moeten kantelen.

Over de top

De conclusie is dat de systeemwereld de echte transities in de weg staat, waar we met elkaar om schreeuwen. Als naar boven kijken vruchteloos is, wordt het tijd om in de spiegel te kijken. Om onszelf af te vragen hoe we zelf deze uitdagingen het hoofd kunnen bieden - als individu en als samenleving. Het is inmiddels duidelijk dat bestaande structuren vaak belemmerend werken en dat oplossingen uit het verleden geen garantie meer geven voor de toekomst. Neem bijvoorbeeld de zoveelste klimaattop – nu in Egypte. Gaat deze top nu wel een radicale verandering teweeg brengen? Wie het weet, mag het zeggen, maar ik heb er een hard hoofd in.

Het pad toont zich gaandeweg

In tijden van complexiteit is er geen kaart die ons richting geeft, geen weg die we kunnen bewandelen. We zullen dat pad zelf moeten maken, terwijl we eroverheen lopen. Ruimte maken en regie nemen, samen ontdekken wat werkt en het lef hebben om onbekend terrein te betreden. Het is de enige manier waarop jij en ik onafhankelijk worden van de systeemwereld. Niet meer afwachten wat tijdens de zoveelste klimaattop beslist wordt, maar zelf de verantwoordelijkheid nemen. We beginnen in onze eigen leefwereld, door actuele vraagstukken aan te pakken. Door met elkaar concrete lokale oplossingen te realiseren die resultaat opleveren en impact hebben.

Mee-Denken, Mee-Maken, Mee-Bepalen

Voor echte en hoognodige verandering zullen we het heft in handen moeten nemen. Ons niet blindstaren op redding van buitenaf. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor innovatieve technologie. Daar hebben we lange tijd heil van verwacht. Wat ons natuurlijk ook wel goed uitkwam, omdat we zo ons eigen gedrag buiten beschouwing konden laten. Inmiddels weten we dat technologie geen reddingsboei is, maar een vlucht vooruit. Willen we onze planeet behouden voor vele generaties na ons, dan zullen we alle zeilen tegelijk bij moeten zetten. Alle mogelijkheden benutten die ons ter beschikking staan. Te beginnen bij onze eigen inzet en samenredzaamheid. We moeten het met z’n allen doen, in co-creatie ontwikkelen en al onze kennis, ervaring en expertise bundelen. Slimme technologie is dan een van de bouwstenen waarmee we een duurzame, eerlijke en sociale toekomst dichterbij kunnen brengen. Het gaat erom dat we samen met de samenleving innoveren. In een lokale stedelijke context betekent dit dat de inwoners centraal staan. Zij vormen het weefsel van het stedelijk ecosysteem, van waaruit gezamenlijke en gedragen oplossingen worden ontworpen voor een duurzame, veilige en veerkrachtige stad en samenleving. De oplossingen die we lokaal bedenken en het gedrag dat we lokaal vertonen, heeft ook invloed heeft op de wereld daarbuiten. Dit is waaraan we vanuit het Urban Living Lab Breda dagelijks werken.

De toekomst begint vandaag

In het Urban Living Lab Breda brengen we de systeem- en leefwereld samen om nieuwe kennis en nieuwe transformatie toepassingen te ontwikkelen, die impact hebben in de stad en de samenleving. Wijkbewoners, bedrijven, professionals uit onderwijs, zorg en welzijn, studenten en onderzoekers dragen samen bij aan sociale innovatie en uiteindelijk aan sociale transformatie. Vanuit het Urban Living Lab Breda werken we langs vier principes:

1.     Er bestaat in onze ogen geen kenniselite; We democratiseren kennis en creëren ruimte voor ideeën, inspiratie en kennis(verrijking) vanuit instituties èn inwoners.

2.     Er bestaan geen voorkeursgroepen; Iedereen is even belangrijk in het proces en ieders kennis is even relevant; Sociale klasse en opleidingsniveau spelen geen rol.

3.     We waken voor blindheid voor de gevolgen van oplossingen; De effecten van oplossingen zijn divers, verstrekkend en lastig te voorspellen. Hier anticiperen we op door scenarioplanning en datavergaring.

4.     De oplossing is altijd interdisciplinair; Het integreren van een diversiteit aan relevante kennisgebieden leidt tot oplossingen met impact.

Op deze manier werken we onder andere aan duurzame fossielvrije energievoorziening, lokale voedselteelt, sociale cohesie en aan een inclusieve samenleving.

Wil je meedoen? Neem dan gerust contact met ons op: team.urbanlivinglabbreda.nl